Monday, May 15, 2017

Η νοοτροπία της αφίσας

Κάθε φορά που έχουμε εκλογές λέμε ότι ψάχνουμε για νέο ήθος στην πολιτική. Μπορεί στην πράξη να μην δείχνουμε ως λαός ότι το εννοούμε, αλλά τουλάχιστον έτσι λένε όλοι. Πριν αρχίσουμε να μιλάμε για τα δύσκολα, ας δούμε πόσο έχουμε καταφέρει να προοδεύσουμε σε κάτι που θεωρητικά όλοι συμφωνούν: στην τάξη και καθαριότητα των πόλεων κατά την προεκλογική περίοδο. 



Στη φωτογραφία βλέπουμε πώς διαφημίζονται οι υποψήφιοι στην Ιαπωνία όταν έχουν εκλογές. Τοποθετούν μικρές αφίσες σε συγκεκριμένα σημεία με αριθμημένα πλαίσια που τους διανέμονται. Συγκρίνετε τώρα αυτό με το δικό μας μπάχαλο κάθε φορά. Τη στιγμή που τα περισσότερα κόμματα μας πουλάνε οικολογική συνείδηση (ενίοτε και με ανάλογες συνεργασίες με πράσινα κόμματα) και φωνάζουν για νοικοκύρεμα και εκσυγχρονισμό, ακόμα βλέπουμε στην εποχή του διαδικτύου πρακτικές προηγούμενων δεκαετιών. 

Θα μου πεις, δεν θα σωθεί η χώρα με λιγότερες αφίσες και φυλλάδια, και θα διαφωνήσω. Η χώρα θα σωθεί όταν θα μπορέσουμε να σεβαστούμε το δημόσιο γενικά και τους κανόνες που θα βάλουμε για κάθε τι αυτονόητο για το οποίο συμφωνούν θεωρητικά όλοι. Το πού και πώς μπαίνουν οι αφίσες των υποψηφίων είναι μια καλή άσκηση και δείγμα αυτής της νέας νοοτροπίας που θέλουμε.


Friday, January 8, 2016

Τα όρια της γνώσης και οι νέοι δρόμοι

Όταν σκεφτόμαστε τις επιστημονικές εξελίξεις του 20ού αιώνα, σκεφτόμαστε τα τεράστια βήματα που έγιναν σχεδόν σε κάθε τομέα από την αστρονομία έως την ζωολογία. Η δομή του DNA, η θεωρία της σχετικότητας, η γενετική μηχανική κ.α. Όλες αυτές οι σημαντικές εξελίξεις έχουν συμβάλει αμέτρητα στη γνώση μας για τον φυσικό κόσμο και μερικές έχουν επιδράσει ανυπολόγιστα στις ζωές μας. Η επιστήμη είναι γοητευτική όχι μόνο γιατί μας ανοίγει τις πύλες της γνώσης αλλά και γιατί μας επιτρέπει να χρησιμοποιήσουμε τη γνώση για να κάνουμε τη ζωή μας πλουσιότερη πέρα από κάθε φαντασία.


Παρόλα αυτά στον 20ο αιώνα γίναμε επίσης μάρτυρες τριών αποτελεσμάτων που έδειξαν ότι υπάρχουν όρια. Υπάρχουν όρια σε αυτά που μπορούμε να ξέρουμε και να κάνουμε στον φυσικό μας κόσμο, όρια στις αλήθειες που μπορούμε να ανακαλύψουμε χρησιμοποιώντας μαθηματική λογική και όρια στο τι μπορούμε να επιτύχουμε μέσω της δημοκρατίας. Το πιο γνωστό από τα τρία είναι η αρχή της αβεβαιότητας του Βέρνερ Χάιζενμπεργκ (Werner Heisenberg) που διατυπώθηκε το 1927. Η αρχή της αβεβαιότητας δείχνει ότι ακόμη και ένα άτομο με παντογνωσία δε θα μπορούσε να έχει εφοδιάσει τον Λαπλάς με τις θέσεις και τις ταχύτητες όλων των αντικειμένων στον κόσμο, επειδή οι θέσεις και οι ταχύτητες τους δεν μπορούν να καθοριστούν ταυτόχρονα. Η διάσημη αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζενμπεργκ (Heisenberg) μας λέει ότι όσο ακριβέστερα είμαστε σε θέση να βρούμε τη θέση ενός σωματιδίου, τόσο μικρότερη ακρίβεια μπορούμε να έχουμε για την ορμή του (ή όπως λέμε συχνότερα, την ταχύτητά του). Το θεώρημα της Μη Πληρότητας του Κουρτ Γκέντελ (Kurt Gödel) που αποδείχθηκε μια δεκαετία αργότερα, αποκαλύπτει την ανεπάρκεια της λογικής να προσδιορίσει την μαθηματική αλήθεια. Περίπου δεκαπέντε χρόνια μετά την καθιέρωση της αρχής της Μη Πληρότητας από τον Γκέντελ, ο Κένεθ Άροου (Kenneth  Arrow) έδειξε ότι δεν υπάρχει καμία μέθοδος που να μπορεί να μεταφράσει τις προτιμήσεις των μεμονωμένων ψηφοφόρων μιας κοινωνίας στις προτιμήσεις της κοινωνίας αυτής σαν σύνολο. Κάθε ένα από αυτά τα τρία αποτελέσματα ήταν μια διανοητική βόμβα, που κατέστρεψε εδραιωμένες απόψεις τις οποίες κατείχαν πολλοί ειδικοί στους αντίστοιχους τομείς τους.

Η αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζενμπεργκ θα είχε καταπλήξει τον Λαπλάς και όλους τους άλλους φυσικούς που ασπάστηκαν το ντετερμινιστικό μοντέλο του για τον κόσμο. Στην ίδια διάσκεψη μαθηματικών που ο Νταβίντ Χίλμπερτ (David Hilbert), ως πρωτοπόρος μαθηματικός της εποχής, περιέγραφε σε ένα συνεπαρμένο ακροατήριο το δικό του όραμα για το πώς η μαθηματική αλήθεια κάποια ημέρα θα εξακριβώνεται, σε ένα δωμάτιο μακριά από το προσκήνιο, ο Γκέντελ έδειχνε πως υπήρχαν κάποιες αλήθειες των οποίων η εγκυρότητα δεν θα μπορούσε ποτέ να αποδειχθεί. Οι κοινωνικοί επιστήμονες είχαν ψάξει για την ιδανική μέθοδο εκλογής ακόμη και πριν από τις επιτυχείς επαναστάσεις της Αμερικής και της Γαλλίας, όμως πριν ακόμη τελειώσει τις μεταπτυχιακές του σπουδές ο Άροου ήταν σε θέση να δείξει ότι αυτό ήταν ένας αδύνατος στόχος. Στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα είδαμε  μια αφθονία αποτελεσμάτων και τεράστια πρόοδο σε διάφορους τομείς αλλά βρήκαμε και κάποια όρια. Αυτά είναι χωρίς αμφιβολία τα Μεγάλα Τρία.

Αν και πήρε λίγο καιρό, η αρχή της αβεβαιότητας και η επιστήμη της κβαντικής μηχανικής στην οποία ανήκει, είναι υπεύθυνη για την επανάσταση της μικροηλεκτρονικής και όσα αυτή μας έδωσε, όπως  υπολογιστές, λέιζερ, μαγνητικούς τομογράφους και πολλά άλλα. Η σημασία του θεωρήματος του Γκέντελ δεν εκτιμήθηκε αρχικά από πολλούς στη μαθηματική κοινότητα αλλά στη συνέχεια γέννησε όχι μόνο νέους κλάδους μαθηματικών αλλά και κλάδους φιλοσοφίας, επεκτείνοντας την ποικιλία των πραγμάτων που ξέρουμε, των πραγμάτων που δε ξέρουμε αλλά και των κριτηρίων βάση των οποίων εκτιμούμε αν ξέρουμε ή αν μπορούμε να ξέρουμε. Ο Άροου κέρδισε το βραβείο Νόμπελ είκοσι έτη μετά τη δημοσίευση του θεωρήματος του, ωστόσο το αποτέλεσμα στο οποίο κατέληξε έχει μεγαλώσει σημαντικά τόσο το εύρος των θεμάτων στις κοινωνικές επιστήμες όσο και τις μεθόδους μελέτης αυτών των θεμάτων. Επιπλέον βρήκε πρακτική εφαρμογή σε ένα πλήθος οικονομικών προβλημάτων όπως ο προσδιορισμός του κόστους δρομολόγησης δικτύου (πώς να διαβιβάσεις ένα μήνυμα από τη Βαλτιμόρη στο Πεκίνο όσο το δυνατόν πιο φτηνά). Στο μαγικό κόσμο της επιστήμης και της έρευνας ακόμη και τα όρια που βρίσκουμε ανοίγουν νέους δρόμους και αλλάζουν την ιστορία.

Άρθρο από το βιβλίο Lab Story (www.the-nightlab.com) του Δρ Σπύρου Κιτσινέλη





Tuesday, August 11, 2015

Πότε μασάς και πότε μιλάς σύντροφε ;

Τον γείτονα μου τον λένε Αλέξη και στις τελευταίες εκλογές ψήφισε Σύριζα δαγκωτό όπως μας έλεγε γιατί ήθελε την ελπίδα που θα έφερνε. Περίμενε με μεγάλη αγωνία να φύγουν οι ‘’πουλημένοι σαμαροβενιζέλοι και η χούντα τους’’ όπως έλεγε ώστε να έρθει για πρώτη φορά η αριστερά και να τα κάνει όλα αλλιώς. Ο Αλέξης δεν αντέχει τα μνημόνια, τα προνόμια της εκκλησίας και τις σπατάλες του στρατού. Μόνο με το Σύριζα θα αλλάξουν αυτά, έλεγε σε κάθε ευκαιρία. Φυσικά ψήφισε Όχι στο δημοψήφισμα για να δώσει μήνυμα στους τοκογλύφους όπως αποκαλεί τους δανειστές. 


Ο Αλέξης δεν μάσαγε ποτέ τα λόγια του…φώναζε πάντα κατά των προηγούμενων κυβερνήσεων που τις χαρακτήριζε η αναξιοκρατία, τα ρουσφέτια και η υποκρισία. Θέλω μια μέρα που θα δω τον Αλέξη στη γειτονιά να τον σταματήσω και να του πω ένα σωρό πράγματα. Ξέρω ότι δεν θα προλάβω να του πω πολλά γιατί θα αντιδράσει αμέσως αλλά αν μπορούσα θα του έλεγα, ρε συ Αλέξη

--- Γέμισε η αριστερά της υποτιθέμενης οικολογίας αφίσες τις πόλεις...και σιώπησες.

--- Συνεργάστηκε η αριστερά της υποτιθέμενης προόδου με ψεκασμένους, ομοφοβικούς ρατσιστές λαικοδεξιούς ... και σιώπησες.

--- Διόρισαν ξαδέρφια, συζύγους, φίλους και συντρόφους... και σιώπησες.

--- Παρέμεινε ο ΕΝΦΙΑ... και σιώπησες.

--- Δεν άλλαξε το αφορολόγητο... και σιώπησες.

--- Διατήρησε η εκκλησία όλα τα προνόμια της… και σιώπησες.

--- Αποφάσισαν να δώσουν τεράστια ποσά για άχρηστες στρατιωτικές δαπάνες... και σιώπησες.

--- Δεν αύξησαν τον κατώτατο μισθό... και σιώπησες.

--- Έκαναν γελοίο δημοψήφισμα για να μην πάρουν την ευθύνη... και σιώπησες.

--- Ψηφίστηκε το Όχι που ήθελες αλλά τα μέτρα συμφωνήθηκαν... και σιώπησες.

--- Πάμπολλες φορές στην κυβέρνηση ο ένας διέψευσε τον άλλον …και σιώπησες.

--- Χάθηκε ο έλεγχος στο μεταναστευτικό…και σιώπησες.

--- Σήκωναν λεφτά οι συγγενείς υπουργού λίγες μέρες πριν στο απαγορεύσουν εσένα…και σιώπησες.

--- Σου κλείσανε τις τράπεζες και ξεροστάλιαζες στις ουρές για λίγα ευρώ... και σιώπησες.

--- Σου είπαν ότι την εσωτερική ασφάλεια την εγγυάται ο στρατός… και σιώπησες.

--- Είπαν θα σκίσουν μνημόνια και δεν θα πέσουν στα τέσσερα αλλά φέρανε βαρύτερο... και σιώπησες.



Σε πόσα σιώπησες τόσους μήνες ρε γείτονα Αλέξη. Μόνο απέναντι σε όποιον δεν είναι μαζί σας δεν το κλείνεις το στόμα σου αλλά έλεος κάπου ρε Αλέξη. 

Saturday, July 25, 2015

Στον αστερισμό της ομορφιάς

Ετοιμαζόμαστε και βγαίνουμε έξω για τη βραδινή μας βόλτα. Έχει κοπάσει ο αέρας και η βραδιά είναι ωραία. Στεκόμαστε στο δρόμο και περιμένουμε φίλους να έρθουν να μας πάρουν για να πάμε σε ένα ταβερνάκι στο διπλανό χωριό που είναι πάνω (κυριολεκτικά) σε ένα ποταμάκι. Όπως περιμένουμε κοιτάζω προς τη δύση και βλέπω την Αφροδίτη να λάμπει και να κυριαρχεί στον ουρανό. Πιο δεξιά φαίνεται ο Δίας...ξεκάθαρα μα διακριτικά σαν πατέρας που προσέχει την κόρη του. Ακόμη και αυτός, ο μεγαλύτερος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος γίνεται αχνή φωτεινή κουκκίδα σε τέτοια απόσταση.



Κοιτάζω νότια προς τη θάλασσα. Στα σκάφη υπάρχει κινητικότητα. Άλλοι ετοιμάζουν το φαγητό τους, άλλοι παίρνουν ρεύμα από τα αυτόματα μηχανήματα και άλλοι πίνουν το ποτό τους χαζεύοντας το λιμάνι. Σηκώνω το κεφάλι και βλέπω το φεγγάρι. Στα αριστερά είναι ο Κρόνος και με τη φαντασία μου βλέπω τα μαγευτικά δαχτυλίδια και τους δορυφόρους του. Πιο δίπλα πρέπει να είναι ο Πλούτωνας μα δεν φαίνεται...σκέφτομαι όμως ότι εκεί στα βάθη έχουμε ένα διαστημόπλοιο που φωτογραφίζει και μας στέλνει εικόνες που δεν έχει ξαναδεί ανθρώπινο μάτι.

Ο ουρανός είναι όμορφος στην επαρχία και δεν τον χορταίνω γιατί μας θυμίζει το μεγαλείο του σύμπαντος αλλά και του ανθρώπου. Δίχως τα φώτα της πόλης και σύννεφα μπορούμε να δούμε μερικές χιλιάδες αστέρια του Γαλαξία μας. Κάποια φωτεινά σημεία είναι οι πλανήτες και κάποια άλλα άλλοι γαλαξίες ακόμα μακρύτερα από τα αστέρια της γειτονιάς μας. Πριν μερικές δεκαετίες δεν ξέραμε ότι υπήρχαν και άλλοι γαλαξίες όπως πριν μερικά χρόνια δεν ξέραμε ότι υπήρχαν και άλλοι πλανήτες γύρω από άλλα αστέρια. Ακόμα και το δικό μας ηλιακό σύστημα επί αιώνες το μελετούμε και βρίσκουμε συνεχώς νέα στοιχεία για πλανήτες, δορυφόρους, κομήτες κτλ. Πόσα έχουμε να ανακαλύψουμε ακόμα. Προχθές διαβάσαμε ότι το τηλεσκόπιο Κέπλερ βρήκε πλανήτη παρόμοιο με τη Γη κοντά σε αστέρι παρόμοιο με τον Ήλιο μας. Η τροχιά του βρίσκεται εντός της ‘κατοικήσιμης ζώνης’ του αστεριού, δηλαδή σε απόσταση που επιτρέπει την ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή και κατά συνέπεια την πιθανότητα ζωής. Μπορεί το φως να χρειάζεται 1400 χρόνια για να φτάσει σε αυτόν τον πλανήτη που βρίσκεται στον αστερισμό του Κύκνου, όμως ο ενθουσιασμός μας ταξίδεψε εκεί στιγμιαία. Τι συγκλονιστικά νέα μας περιμένουν σε κάθε γωνιά του γνωστικού μας ταξιδιού. 

Ήρθαν οι φίλοι μας. Χαμηλώνουμε το κεφάλι, χαμόγελα φωτίζουν το δρόμο και συνεχίζουμε τη βόλτα. Είναι τόσο όμορφος ο νυχτερινός ουρανός όμως δεν πειράζει αν δεν κοιτάζουμε συνέχεια ψηλά, φτάνει να βλέπουμε τις άλλες ώρες μάτια που λάμπουν. Αστέρι και πλανήτης μαζί ο άνθρωπος.

Wednesday, August 6, 2014

Σιγά ρε υπερπατριώτη

Eίναι βαθιά πεποίθηση μου ότι αν αγαπάς τη χώρα και θέλεις να αλλάξεις πράγματα θα πρέπει πρώτα να αναγνωρίσεις τα τραγικά λάθη και να ντραπείς γι’ αυτά. Οι δηλώσεις εθνικής περηφάνιας σε μια χώρα που καταρρέει τι προσφέρουν εκτός από χάιδεμα αυτιών και ενίσχυση προσωπικών εγωισμών; Οι πολιτικοί το κάνουν για να σε πωρώσουν και να πάρουν την ψήφο σου…οι βολεμένοι για να μην αλλάξει τίποτε και χάσουν τα προκλητικά τους προνόμια…εσύ όμως γιατί; Βλέπεις παντού τα χάλια μας …στα πανεπιστήμια, στους πολιτικούς, στα κόμματα, στους δρόμους, στις υπηρεσίες. έπεις αναξιοκρατία και διαφθορά. Bλέπεις τόσες αρνητικές πρωτιές. Βλέπεις τσαρλατανισμό και καθόλου ορθολογισμό. Βλέπεις υποτιθέμενη δωρεάν παιδεία που χρυσοπληρώνεις μέσω της παραπαιδείας και της φοιτητικής μετανάστευσης. Βλέπεις ότι έχουμε γίνει ο περίγελος του πλανήτη και η ζωή σου διαλύθηκε από τον τρόπο που πορευτήκαμε ως τώρα. Και αντί να πεις ότι ντρέπεσαι γι’ αυτή τη χώρα και ότι θες μια νέα για σένα και τα παιδιά σου κάθεσαι και το παίζεις πατριώτης λέγοντας ότι παντού έτσι είναι…ότι στις αλητείες των συντεχνιών δεν είναι όλοι έτσι…ότι φταίνε ξένες δυνάμεις…ότι σε κάποια πράγματα η χώρα έχει θετικές πρωτιές και ένα σωρό άλλα. Ανοησίες είναι αυτά που απλά διαιωνίζουν το κακό διότι διατηρούν την εσωστρεφή και σχεδόν αυτιστική εθνική μας συμπεριφορά.  Όχι δεν είναι παντού έτσι…όχι, δεν φταίνε για τα πάντα ξένες δυνάμεις…όχι, οι θετικές πρωτιές είναι ελάχιστες μπροστά στις αρνητικές…και ναι δικαιούμαι να γενικεύω όταν η συντριπτική πλειοψηφία είναι κάπως. Μια γενική συζήτηση δεν θα την κάνεις βασισμένος στις εξαιρέσεις αλλά στον κανόνα και μια γενική αξιολόγηση θα την κάνεις πάλι βλέποντας τι γίνεται στην πλειοψηφία των τομέων.


Δεν με νοιάζει αν πουλάς το περισσότερο γιαούρτι στη Μεσόγειο…με νοιάζει που έχεις πατώσει στους δείκτες διαφθοράς και σε άλλους 50 δείκτες. Κάτσε να χαρείς με τις πωλήσεις ελαιόλαδου (που ούτε εκεί είσαι πρώτος) και τις μπλε σημαίες στις παραλίες σου. Παίρνεις ένα μετάλλιο και μιλάς για ιερό ελληνικό DNA και δεν βγάζεις τσιμουδιά όταν πιάνονται οι αθλητές σου ντοπέ ή όταν βρίσκεσαι στο τέλος της λίστας μεταλλίων σε μια διοργάνωση. Κοκορεύεσαι για μερικούς επιστήμονες του εξωτερικού και δεν λες κουβέντα για τα μπάχαλα ελληνικά πανεπιστήμια και τους ανεκδιήγητους καθηγητές χωρίς δημοσιεύσεις και χωρίς αξιολογήσεις. Φωνάζεις για καλύτερη πολιτική και μετά πας και ψηφίζεις (για να αντικαταστήσεις τα λαμόγια του συστήματος) νεοναζί, ψεκασμένους, σταλινιστές και δεν ξέρω εγώ τι άλλο τραγικό. Σε εκνευρίζει που νέα παιδιά με προσόντα είναι άνεργα και ότι πολλοί πήραν θέσεις με ρουσφέτι και που ακούς κάθε μέρα για απάτες και σκάνδαλα όπου εμπλέκονται χιλιάδες πολίτες  αλλά ταυτόχρονα δεν σηκώνεις κουβέντα γι’ αυτό το ‘’σοφό’’ λαό. Σε θυμώνει που οι πολιτικοί δεν έχουν δουλέψει ποτέ στη ζωή τους αλλά  αν βρεις έναν που να το έχει κάνει μιλάς υποτιμητικά για το επάγγελμα του. 

Πιστεύεις ότι οι κακές πολυεθνικές εταιρείες και οι ξένες κυβερνήσεις πλουτίζουν εις βάρος της υγείας σου ή ότι σε ψεκάζουν αλλά έχεις Ευρωπαϊκές πρωτιές στο κάπνισμα , στα τροχαία και στην παιδική παχυσαρκία. Δηλώνεις γενναιόδωρος και είσαι τελευταίος στη δωρεά οργάνων. Επικαλείσαι τον πλούτο της γλώσσας μας με ανορθογραφία που με κάνει να αισθάνομαι σαν τον Micheal Ventris. Μιλάς για τη φυσική ομορφιά της χώρας αδειάζοντας το τασάκι σου στην παραλία και σπάζοντας ό,τι βρεις όταν νιώθεις ότι έχεις δίκιο. Λες ότι σέβεσαι την ιστορία και ζητάς πίσω μνημεία όταν τους αρχαιολογικούς χώρους τους έχεις παρατημένους ή τσιφλίκι του κάθε υπάλληλου που πατά όποτε θέλει. Μιλάς για πολιτισμό όταν έχεις ακόμα αυτά τα επίπεδα χουλιγκανισμού ή κακοποίησης ζώων…όταν έχεις τριτοκοσμικές φυλακές. Κάνεις τατουάζ με αρχαιοελληνικό θέμα και δεν ξέρεις την τύφλα σου από επιστήμη και φιλοσοφία που γεννήθηκαν εδώ…μόνο τους κοιλιακούς του Τζέραρντ Μπάτλερ σε νοιάζει να ‘χεις για να λες ότι κατάγεσαι από τον μάγκα Λεωνίδα. Λες τους ξένους κουτόφραγκους και βελανιδοφάγους αλλά όταν αυτοί εκτοξεύουν δορυφόρους και χτίζουν διαστημικούς σταθμούς εσύ στριμώχνεσαι για να φιλήσεις το κομμένο και σαπισμένο χέρι κάποια νεκρής που αποκαλείς ‘αγία’. Χώρια που ζηλεύεις την οργάνωση και το επίπεδο των υπηρεσιών τους που κάνει τη ζωή εύκολη ενώ εσύ ταλαιπωρείσαι από την ώρα που θα βγεις από την πόρτα σου.


Εγώ έχω απαιτήσεις για περισσότερα και για μια καλύτερη χώρα την οποία θέλω να δω στη θέση αυτής που έχω τώρα. Ακριβώς επειδή κάποτε εδώ ήταν το κέντρο του κόσμου και ακριβώς επειδή η γλώσσα που μιλάω είναι συνέχεια της γλώσσας αυτών των αρχαίων μεγαλείων.  Και μη μου λες ‘’αν δεν σ ‘ αρέσει φύγε΄΄. Από πού με διώχνεις ρε αγκυλωμένε αλαζόνα…από το καφενείο του παππού σου; Θα φύγω αν το θέλω για να πάρω ανάσες και νέες ιδές αλλά θα είμαι συνέχεια στον τόπο μου για να βοηθάω να φύγει η μπόχα της ψωροκώσταινας. Και θα μιλάω ασταμάτητα για τα χίλια μύρια προβλήματα προσπαθώντας όπως μπορώ στην καθημερινότητα και στη δουλειά μου να τα διορθώσω αντί να κάθομαι να καπηλεύομαι αρχαία ιστορία για να κρύψω τα σημερινά μας χάλια. Θα μπορούσα και εγώ να πω το ίδιο αλλά δεν το κάνω…αντί να σου πω φύγε σου λέω ξεκόλλα και φτιάξε κάτι για το οποίο θα είσαι πράγματι περήφανος και όχι από εγωισμό ή από καθαρή τύχη που γεννήθηκες εδώ. Και τι να κάνουμε αλλά δεν γουστάρω ούτε την ανατολίτικη μουσική που ακούς, ούτε τα σκουπίδια της τηλεόρασης που βλέπεις, ούτε τους πολιτικούς που ψηφίζεις, ούτε τις ιδέες σου για τον υπόλοιπο κόσμο, ούτε τη θεοκρατία και τη θρησκοληψία σου, ούτε ότι θεωρείς γνώση τις ‘’προφητείες’’ και τα ζώδια, ούτε τα πανηγύρια που τρέχεις και πάνω από όλα δεν γουστάρω τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι είτε είσαι πίσω από ένα γκισέ είτε πίσω από το τιμόνι σου. 

Το ότι κάτι γίνεται για πολύ καιρό δεν είναι κριτήριο αξίας…αν ήταν έτσι τίποτε δεν θα άλλαζε ποτέ και κάθε ηλίθια ιδέα και στάση θα επιβίωνε στην ιστορία. Δεν με αφορά η κουλτούρα αυτής της Ελλάδας. Ζουρνάς, τσαρούχι, περιφερόμενες εικόνες και δημόσιο forever είναι καλά για ντοκιμαντέρ ώστε να μην ξεχνάμε ότι και αυτό είναι κομμάτι της περίεργης ιστορίας μας αλλά μέχρι εκεί. Νομίζεις ότι με τα σύμβολα που κουνάς και τις μεγάλες κουβέντες που ξεστομίζεις ότι είσαι πατριώτης ενώ όσοι κριτικάρουν ότι δεν είναι...σε πληροφορώ ότι για την Ελλάδα του αύριο εσύ δεν είσαι χρήσιμος. Μεγάλωσα σε έναν νέο δυτικό κόσμο και θέλω να έχω μια χώρα χτισμένη πάνω σε δυτικά πρότυπα που πάτησαν στον διαφωτισμό που πάτησε σε αυτά που επικαλείσαι συνεχώς από την αρχαία ιστορία μας. Μπορεί η δύση  να μην είναι παράδεισος αλλά όταν μεταναστεύσεις ή τα βρεις σκούρα με ένα ιατρικό πρόβλημα εκεί τρέχεις. Και υπάρχει μια ολόκληρη νέα γενιά...η γενιά του διαδικτύου που έχει δει τι γίνεται παραπέρα και μπούχτισε από τη βλακεία του νεοέλληνα. Αυτή η νέα γενιά θέλει να τα ισοπεδώσει όλα στο λόγο και στις πράξεις. Όχι δεν αναφέρομαι σε αυτούς τους ψευτοεπαναστάτες της πέτρας και της μολότοφ αλλά στον πιτσιρικά με το smart κινητό στην τσέπη και το λάπτοπ στο χέρι που μεγαλώνει σε ένα νέο κόσμο, αισθάνεται μπερδεμένος και ψάχνει για ταυτότητα. Ας τους δώσουμε κάτι νέο και σύγχρονο. Δεν με πειράζει να κάνω σπριντ τελευταία στιγμή για να καλύψω αιώνες…με νοιάζει να το προσπαθήσω και ό,τι καταφέρω. 



Wednesday, July 23, 2014

Νέα Σμύρνη, η δική μου γειτονιά

Όπου και να βρίσκεσαι, η σκέψη της  γειτονιάς που μεγάλωσες σε συνοδεύει πάντα. Γι’ αυτό και εγώ ποτέ δεν βγάζω τη Νέα Σμύρνη από το μυαλό μου είτε βρίσκομαι στην άπω ανατολή όπως τώρα είτε στην άπω δύση. Δεν θεωρώ την Αθήνα γενικά την πόλη που μεγάλωσα αλλά τη Νέα Σμύρνη διότι μη γελιόμαστε, η πρωτεύουσα είναι μεγάλη και με τις περισσότερες περιοχές δεν είχα ποτέ σχέσεις. Με καλούν στα βόρεια προάστια και μου ‘ρχεται να ετοιμάσω χειραποσκευή. Δεν μου αρέσει και η οδήγηση στην πόλη οπότε αν κάπου δεν πηγαίνει το μετρό ή αν θες ένα νεφρό για το ταξί τότε το σκέφτομαι πολύ αν θα πάω.  Ακόμα και το κέντρο της το έζησα μόνο τα τελευταία χρόνια μιας και η σύντροφος μου νοίκιαζε διαμέρισμα στα Εξάρχεια. Αλλά όσο βολικό ήταν το κέντρο στα ραντεβού άλλο τόσο μου έλειπε η γειτονιά μου που μπροστά στο χύμα των Εξαρχείων μοιάζει με θέρετρο. Και ναι, έτσι την αποκάλεσε Ιάπωνας φίλος όταν από το κέντρο τον πήγα εκεί και κατεβήκαμε στην πλατεία. 


Αχ, αυτή η πλατεία…παιδάκια τρέχουν με ποδήλατα, γεροντάκια στα παγκάκια, παρέες στα μπαρ και στις καφετέριες, πιτσιρικάδες με κουτάκια μπύρας στα πεζούλια, νέοι γονείς με τα καρότσια γύρω γύρω, σιντριβάνια, πεζόδρομοι…τέλεια για όλους, μεγάλη, όμορφη και πάντα σφύζει από ζωή.  Δεν ξέρω τι λένε σε άλλα μέρη της Ελλάδας αλλά για εμάς μία είναι η εθνική πλατεία και ο ομφαλός του κόσμου…εκεί που λέει το τραγούδι ότι πάνε στον Άδωνη για καφέ.  Ναι, είναι τοπικιστές οι νεοσμυρνιώτες όμως μεγαλώνοντας κατάλαβα ότι δεν είναι μια επιφανειακή αλαζονεία αλλά κάτι βαθύτερο και καθαρότερο. Η έντονη αγάπη για τη Νέα Σμύρνη έχει τις ρίζες στον κόσμο που έφτιαξε εκεί μια νέα πατρίδα και που διατήρησε για πολύ καιρό την ζηλευτή από όλους ισορροπία του κέντρου απόκεντρου. Είχα παιδικά χρόνια σε μια αστική περιοχή που όμως είχε παντού μονοκατοικίες και πράσινο. Η Νέα Σμύρνη ήταν και είναι ένα περήφανο και αυτάρκες κύτταρο μέσα στο χάος της πρωτεύουσας. 

Αγαπημένη Νέα Σμύρνη λοιπόν…με τη γνωστότερη λεωφόρο της αμαρτίας και ηδονής να σε πηγαίνει μέσα σε πέντε λεπτά στο κέντρο ή στην παραλία. Με το τραμ να της δίνει μια πινελιά που της ταιριάζει. Με το υπέροχο κτίριο της Εστίας που όσο και αν το μουτζουρώνουν αυτό διατηρεί με πείσμα την ομορφιά του και στηρίζεις στις κολώνες του το κύρος της πόλης. Με το μοναδικό  της άλσος που φιλοξενεί από φεστιβάλ μουσικής μέχρι θερινό σινεμά. Με την μεγάλη περατζάδα του εμπορικού της κέντρου που χαζεύω από το μπαλκόνι. Με τον ιστορικό Πανιώνιο να αποτελεί σημείο αναφοράς για πολλούς και με τους ολυμπιονίκες του Μίλωνα ως σύμβολα της δύναμης και επιτυχίας της πόλης. Μα πάνω απ’ όλα με τον κόσμο που χαιρετώ παντού, λες και είμαι σε χωριό, που μου θυμίζουν ότι εκεί μεγάλωσα, έξω από τα μαγαζιά τους έπαιζα με τους φίλους μου και κάποιοι ίσως και να μας κυνήγησαν πριν πολλά χρόνια αν έπεφτε η μπάλα μας στη τζαμαρία τους.

Thursday, July 17, 2014

Ο υπερήρωας μέσα μας

Τα κόμικς πυροδότησαν την παιδική μας φαντασία. Και εκεί που είπες ότι με τα χρόνια ξεθώριασε το χρώμα των σελίδων τους, έρχεται το Χόλυγουντ για να σε κάνει πάλι παιδί. Αγαπημένε Iron Μan...πόσες φορές πέταξα με τη στολή σου πάνω από τα νερά του χωριού μου, τις πολυκατοικίες της Αθήνας και τους αυτοκινητόδρομους στα μονότονα ταξίδια πλάι από το αμάξι. Και τώρα που είμαι ενήλικας νομίζεις ότι δεν τη φοράω τη στολή; Τη βάζω τα βράδια για να πετάξω πάνω από θάλασσες και βουνά και να επισκεφτώ γρήγορα αγαπημένους όταν μένω σε άλλη χώρα, μακριά τους για καιρό. Τη βάζω όταν άσχημα νέα σκίζουν την καρδιά μου και θέλω να πάω να προστατεύσω έναν φίλο ή έναν άγνωστο που υποφέρει. Και τη βγάζω στο εργαστήριο και την κοιτάζω και λέω να, το πλάσμα που μελετώ και η πηγή φωτός που αναπτύσσω ίσως μπει μια μέρα από κάποιον στη στολή που θα φορέσει μια μελλοντική γενιά. Γιατί οι επιστήμονες είναι πάντα παιδιά με ένα κόμικ στο χέρι που νοσταλγούν το παρελθόν μα ακόμα περισσότερο το μέλλον.


Και οι γιοι μου θα διαβάσουν κόμικς και θα δουν ταινίες και θα παίξουν βιντεοπαιχνίδια. Κάθε γενιά έχει τα δικά της ωραία. Μάλλον οι παιδικές τους περιπέτειες δεν θα είναι όπως οι δικές μου σε οικοδομές και δρόμους αλλά όπως και να ‘χει, είμαι σίγουρος ότι θα βρουν τη δική τους έμπνευση και τους δικούς τους υπερήρωες. Θα πλάσουν και δικές τους ιστορίες και χαρακτήρες που θα τους κάνουν παρέα τόσο σε μονότονες και βαρετές στιγμές όσο και στην έξαρση της διασκέδασης. Και ξέρω ότι θα περάσουν από διάφορες φάσεις και σε κάθε μια θα βλέπουν ως ήρωα κάποιον διαφορετικό…πρόσωπα υπαρκτά και μη. Το καλύτερο όμως θα είναι να αισθανθούν μια μέρα οι ίδιοι μέσα τους ότι έχουν τη δύναμη να πάνε παντού και να κάνουν σπουδαία πράγματα. Γιατί το πρώτο βήμα προς το σπουδαίο είναι να νιώθεις ότι μπορείς και θες. Ελπίζω μια μέρα οι γιοι μου να αισθανθούν ότι μπορούν και θέλουν να γίνουν ήρωες ή έστω να προσπαθήσουν. Γιατί καμιά φιλότιμη προσπάθεια δεν πάει χαμένη ακόμα και αν δεν φαίνονται φαντασμαγορικά αποτελέσματα αμέσως…πάντα κάτι μένει για το επόμενο βήμα και για τον κόσμο. Και αν έρθουν και με ρωτήσουν τι κάνω εγώ όταν κουράζομαι από τα δικά μου ταξίδια, τη δουλειά στο εργαστήριο και τη ζωή γενικά, θα τους πω ότι σταματώ για λίγο για να πάρω μια ανάσα, σκέφτομαι ότι το αποτέλεσμα αξίζει την προσπάθεια και μετά συνεχίζω αφού άλλωστε...είμαι ο Iron Μan.